literatuur
Literatuur
Bibliografie, Bronnen en Register
Oorspronkelijke titel:
Von der Kunst liebevoll zu erziehen
Sinnvoll Grenzen setzen und gute Laune bewahren
Fernando Savater:
Folder1.pdf
Titel:
Auteur:
Jaar:
Uitgever:
Annotatie:
Omvang:
Formaat:
ISBN:
Nummer:
Trefwoord:
Code:
Liefdevol opvoeden, een kunst : op een zinvolle manier grenzen stellen en daarbij je goede humeur bewaren / Eva Kessler ; [vert. uit het Duits door Fred Scheepers ; bew. door Julia Boulanger ... et al. ; eindred.: Daniël Mok ; ill.: Josefine Graf]
Eva Kessler (1953-); Alfred Robert Scheepers (1951-); Julia Boulanger; Daniël Mok
2008
Amsterdam : Abraxas pedagogiek
ill
Met lit. opg., reg
Vert. van: Von der Kunst liebevoll zu erziehen : sinnvoll Grenzen setzen und gute Laune bewahren. - München : Beck, cop. 2007
X, 223 p
23 cm
978-90-807300-9-0
(Brinkman) B0810119
(BTR) pedagogiek
(NUR) 847
(NUR) 854
(UNESCO) Onderwijs, opvoeding
Psychotherapie und Erziehung : ausgewählte Aufsätze / Alfred Adler ; hrsg. von Heinz L. Ansbacher und Robert F. Antoch ; mit einer Einführung von Robert F. Antoch
Literatuuroverzicht
Adler, Alfred: De psychologie van het individueele op school en in het gezin, Utrecht 1933
— Psychotherapie und Erziehung, Frankfurt am Main 1982
— Praxis und Theorie der Individualpsychologie, 1992
Alfred Adlers Individualpsychologie; Psychologie voor het dagelijks leven door J. Bij de Vaate, Amsterdam 2004
Bach, George R. en Goldberg, Herb: Geen angst voor agressie; Pleidooi voor een agressie-ethiek, Meppel 1975
— en Wyden, Peter: Je intiemste vijand; Handleiding voor partners, Meppel 1975
Bakker-de Jong, Maya en Mijland, Ivo: Handboek voor elke mentor, Esch 2005
Bateson, Gregory e.a.: Communicatie, gezin en huwelijk; Over dubbele binding, schizofrenie en gezinsrelaties, Amsterdam 1977
Bauer, Joachim: (2005): Das Gedächtnis des Körpers; Wie Beziehungen und Lebensstile unsere Gene steuern, München 2004
Berk, Tjeu van den: Het mysterie van de hersenstam; Over basisfuncties, psychosomatiek en spiritualiteit, Zoetermeer, 2003
Beudels, Wolfgang en Anders, W.: Wo rohe Kräfte sinnvoll walten, Dortmund 2006
Biddulph, Steve: Het geheim van een blije
opvoeding, Rijswijk 2005
Bosch, drs. Ingeborg: De herontdekking van het ware zelf; Een zoektocht naar emotionele harmonie, Amsterdam 2003
Broeck, Herman van den: Opvoeden in de klas, Tiel 2002
Compernolle, dr. Theo: Alles went, ook een adolescent; Wegwijzer bij het opvoeden van jongeren, Tiel 2003
Davidson, Jeff: The Joy of Simple Living, 1999
Dehue, Trudy: De depressie-epidemie; Over de plicht het lot in eigen hand te nemen, Amsterdam, 2008
Dekker, Jeroen: Het verlangen naar opvoeden; Over de groei van de pedagogische ruimte in Nederland sinds de Gouden Eeuw tot omstreeks 1900, Amsterdam 2006
Diekstra, René: De grondwet van de opvoeding, Uithoorn 2003
Dornes, Martin: Der kompetente Säugling, Frankfurt am Main 1997
Dreikurs, Rudolf: Grundbegriffe der Individualpsychologie, 1990
— Selbstbewußt, 1990
— Hoe voed ik mijn kind op?; Techniek van een opvoeding zonder dwang, Utrecht 1948
— en Soltz, Vicki: Kinderen dagen ons uit, Amsterdam 1973
Ehrenberg, Alain: La fatigue d’être soi; Dépression et société, Parijs 2000
Eliacheff, Caroline: Het kind dat een kat wilde zijn, Amsterdam 1997
Eliacheff en Heinich, Nathalie: Moeders en dochters, een driehoeksrelatie, Amsterdam 2004
Erickson, Erik: Het kind en de samenleving, Utrecht 1977
Erickson, Milton H.: Mijn stem gaat met je mee…, Amsterdam 1987
— Lehrgeschichten, Salzhausen 2006
— en Rossi, Ernest Lawrence: Exploraties in hypnotherapie, Deventer 1983
Fraiberg, Selma H.: De magische wereld van het kind; De ontwikkeling tijdens de eerste zes levensjaren, Houten 2002
Fromm, Erich: Liefhebben, een kunst, een kunde, Utrecht 2007
Furman, Ben: De methode Kids’ Skills; Op speelse wijze vaardigheden ontwikkelen bij kinderen, Soest 2008
Gaschke, Susanne: Die Erziehungs-katastrophe, 2003
Gebauer K. en Hüther, G.: Kinder suchen Orientierung, 2003
Geo Magazin (3/2000): Systemische familietherapie
— (3/2004): Het agressieve kind
— (3/2006): Kinderjaren en opvoeding
Gerster, Petra en Nürnberger, Christian: Stark für das Leben, 2003
Gilligan, Stephen: The Courage to Love; Principles and Practices of Self-Relations Psychotherapy, New York 1997
Goebel, Wolfgang en Glöckler, Michaela: Kinderspreekuur, Zeist 2003
Goffman, E.: Interaction ritual; Essays on face-to-face behavior, New York 1967
Goleman, Daniel: Emotionele intelligentie, Amsterdam 2004
— en Kaufman, Paul en Ray, Michael: The Creative Spirit, New York 1993
Gopnik, A., Kuhi, P. en Meitzoff, A.: Forschergeist in Windeln, 2000
Gordon, Thomas: Luisteren naar elkaar; Problemen uitpraten en oplossen in het gezin, Antwerpen 1985
Gottman, John M.: De zeven pijlers van een goede relatie, Utrecht 2005
Grossmann, K. en Grossmann, K. E.: Schriften zur Bindungstheorie und Bindungsforschung, 2001
Haley, Jay: Uncommon therapy; The psychiatric techniques of Milton H. Erickson, m.d., New York 1973
— Strategieën in de psychotherapie, Utrecht 1979
— Directieve gezinstherapie, Haarlem 1996
— Handboek therapeutisch handelen, Baarn 2000
Hartensveld, Frans: Het concept mens in het denken van Abraham Joshua Heschel en de betekenis daarvan voor onderwijs en opleiding, Amsterdam 1988
Hegerl, Ulrich, Althaus, David en Reiners, Holger: Das Rätsel Depression; Eine Krankheit wird entschlüsselt, München 2005
Hellinger, Bert: De verborgen dynamiek van familiebanden, Haarlem 2001
— en Weber, Gunthard: De praktijk van familieopstellingen, Haarlem 2002
Hentig, H. von: Die Schule neu denken; Eine Übung in pädagogischer Vernunft, Weinheim/Basel 1994
Horst, Wilhelm ter: Onderwijzen is opvoeden; Schoolpedagogiek, een essay voor schoolmensen, Kampen 2002
Hüther, Gerald: Die Evolution der Liebe; Was Darwin bereits ahnte und die Darwinisten nicht wahrhaben wollen, Göttingen 2003
— Biologie der Angst, 2005
James, William: Zielkunde en opvoeding, Amsterdam 1902
Jegge, Jurg: Dummheit ist lernbar, Bern 1994
Jong, P. de en Berg, I.: De kracht van oplossingen; Handwijzer voor op-los-sings-gerichte gesprekstherapie, Lisse 2004
Kabat-Zinn, Jon: Handboek meditatief ontspannen; Effectief programma voor het bestrijden van pijn en stress, Haarlem 2000
— en Kabat-Zinn, Myla: Met kinderen groeien; Over aandacht in opvoeding en gezin, Rotterdam 2001
Kandel, Eric R.: In Search of Memory; The Emergence of a New Science of Mind,
New York 2007
Kast, Verena: Loslassen und sich selber finden, Freiburg 2001
— Leven met verlies; een afscheid bewust verwerken, Rotterdam 1983
— Crisis als kans, Rotterdam 1988
Keupp, H. e.a.: Identitätskonstruktionen, 1999
Klooster, Conny ten (red.): Over luisteren gesproken; Gespreksvaardigheden in theorie en praktijk, Koog a.d. Zaan 1998
Köhler, Henning: Die stille Sehnsucht nach Heimkehr, 1987
— Over angstige, verdrietige en onrustige kinderen; De psychologie van aanraking, spel en verzorging, Zeist 1997
— Moeilijke kinderen bestaan niet, Zeist 1999
Kohnstamm, Dolph: Ik ben ik; De ont-dekking van het zelf, Amsterdam 2003
Koning, André: In gesprek met de leerling, Houten 1995
Lagerwerf, Bram en Korthagen, Fred: Een leraar van klasse, Soest 2006
Laing, Ronald D.: Strategie van de ervaring, Meppel 1975
— Het zelf en de anderen, Meppel 1978
— Interpersonal Perception, New York 2000
Langeveld, M. J.: Kind en religie; Enige vragen voorafgaande aan een ‘godsdienst-paedagogiek’, Utrecht 1956
— Beknopte theoretische pedagogiek, Groningen 1974
Linschoten, J.: Op weg naar een fenomenologische psychologie; De psychologie van William James, Utrecht 1959
Lodewijks, Els: De morele opvoeding van het jonge kind, Soest 2003
Miller, Alice: Het drama van het begaafde kind, Houten 1997
Moeller, Michael Lukas: Die Wahrheit beginnt zu zweit, Hamburg 1998
— Die Liebe ist das Kind der Freiheit, Hamburg 1999
Montagu, Ashley: De tastzin, Utrecht 1980
Montessori, Maria: Il segreto dell‘infanzia, Milaan 1950
Pardoen, Justine en Pijpers, Remco: Mijn kind online; Hoe begeleid je je kind op Internet?, Amsterdam 2005
Passmore, John: The philosophy of teaching. Londen 1980
Peter, Burkhard en Gerl, W.: Entspannung, München 1988
— en Schmidt, Gunther: Erickson in Europa; Europäische Ansätze der Ericksonschen Hypnose und Psychotherapie, Heidelberg 1992
Pfeiffer, C. H.: Schriften des Kriminologischen Instituts, Niedersachsen
Postman, Neil: Wij voeden op tot niets, Amsterdam 1996
Rogge, Jan-Uwe: Kinderen hebben grenzen nodig, Houten 2002
Rosenberg, Marshall B.: Geweldloze communicatie, Rotterdam 2006
Samuels, Arthur: Im Einklang mit dem inneren Kind, Freiburg 2002
Satir, Virginia: Het zit in de familie; De gezinstherapie breeduit, Haarlem 1977
— Menselijke contacten : relatie, communicatie, contact, Baarn 1988
Savater, Fernando: Het goede leven; Ethiek voor mensen van morgen, Utrecht 1996
— De waarde van opvoeden; Filosofie van onderwijs en ouderschap, Utrecht 2001
Schirrmacher, Frank: Minimum; Vom Vergehen und Neuentstehen unserer Gemeinschaft, München 2008
Schmidt, G.: Liebesaffäre zwischen Problem und Lösung, 2004
Schnack, Dieter en Neutzling, Rainer: Kleine Helden in Not; Jungen auf der Suche nach Männlichkeit, Reinbek bei Hamburg 1995
Schulz von Thun, Friedemann: Miteinander reden (3 delen), Reinbek, 2005
Schwäbisch, Lutz en Siems, Martin: Anleitung zum sozialen Lernen für Erzieher, Reinbek bei Hamburg, 1998
Servan-Schreiber, David: Uw brein als medicijn; Zelf stress, angst en depressie overwinnen, Utrecht 2007
Shazer, S. de: Clues: Investigating Solutions in Brief Therapy, New York 1988
Siems, Martin: Souling. Mehr Liebe und Lebendigkeit; Eine Anleitung zur Selbsthilfe, München 1997
Sparrer, Insa: Wunder, Lösung und System; Lösungsfokussierte Systemische Strukturaufstellungen für Therapie und Organisationsberatung, Heidelberg 2006
— en Varga von Kibéd, Matthias: Ganz im Gegenteil, Heidelberg 2004
Spitz, René Arpad: The first year of life; A psychoanalytic study of normal and deviant development of object relations, Madison 2008
Spitzer, Manfred: Geist im Netz; Modelle für Lernen, Denken und Handeln, Berlijn 2000
— Lernen; Gehirnforschung und die Schule des Lebens, Berlijn 2006
— Vorsicht Bildschirm!; Elektronische Medien, Gehirnentwicklung, Gesund-heit und Gesellschaft, München 2006
Steiner, Rudolf: Algemene menskunde als basis voor de pedagogie, Zeist 1991
Stierlin, Helm: Individuation und Familie; Studien zur Theorie und therapeutischen Praxis, Frankfurt am Main 1989
Veith, Peter: Eltern machen Kindern Mut; Zuhören, achten, verstehen, lernen,
Freiburg 1997
Vijverberg, Marianne: Bedplassen, daar wil je van af!; plaswekkers en andere hulmiddelen, Havelte 2003
Voß, R. (red.): Das Recht des Kindes auf Eigensinn; Die Paradoxien von Störung und Gesundheit, München 1989
Watzlawick, Paul, Beavin, Janet Hemick. en Jackson, Don D.: De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie, Schiedam 2008
— How Real Is Real?, New York 1977
— Geluk is ook niet alles, Deventer 1983
— en Weakland, John H. en Fisch, Richard: Het kan anders; Over het onderkennen en oplossen van menselijke problemen, Houten 2002
Winter, Micha de: Beter maatschappelijk opvoeden; Hoofdlijnen van een eigentijdse participatiepedagogiek, Assen 2000
BRONNEN
De communicatiewetenschappen, bovenal de school van Palo Alto (constructivisme), G. Bateson, D. D. Jackson, J. W. Weakland, J. Haley, P. Watzlawick, evenals werk van V. Satir en R. D. Laing.
De sociale wetenschappen, G. H. Mead, A. Schütz, N. Luhmann, J. Habermas, e.v.a.; bovenal de reflectieve sociologie: (symbolisch interactionisme), J. Berger, T. Luckmann, H. Garfinkel, E. Goffmann e.v.a., en ook de Etnomethodologie, de sociologie van het dagelijkse bewustzijn die aanknoopt bij de fenomenologische sociologie en haar begrip ‘alledaagse kennis’, waaronder de sociologen van de Universiteit van Bielefeld.
De conclusies die zich uit de individualpsychologie van Alfred Adler* laten trekken; voor alles de pedagogische inzichten in het werk van Rudolf Dreikurs en zijn leerlingen.
Mijn ervaringen met de Waldorfpedagogie door mijn opleiding aan het Waldorfinstitut in Witten-Annen, bovenal dr. W. Rauer; mijn ervaringen als docent aan de Freie Walldorfschool in Kiel en de werken van H. Köhler, W. Goebel/M. Glöckner.
De hypnotherapie naar Milton Erickson, bovenal het omvangrijke werk van Erickson gewijd aan het gezin; ook zijn leerlingen, bijvoorbeeld
S. de Shazer, S. Gilligan e.v.a.
De systeem-gezinstherapie en -consultatie, vooral in de richting van de Heidelbergse School: Helm Stierlin, Gunther Schmidt, Gunthard Weber, e.v.a.
De systeem-structuuropstellingen van Insa Sparrer, Mathias Varga von Kibéd.
*De individualpsychologie beschouwt het geestelijke, lichamelijke en sociale in het mensenleven als een ondeelbare eenheid (individueel = ondeelbaar). De relaties tussen mensen onderling – de verhouding van de enkeling t.o.v. de gemeenschap – beïnvloeden de ontwikkeling van de mens.
REGISTER
A
Adler, Alfred 210
Afstand (nemen), 15, 29, 31, 32, 36
Angst 20, 25-27, 39
Anorexia 118
‘Als … dan …’-zinnen 18 Alto, Palo 210
Autoritaire opvoeding 11, 18
B
Balans tussen partners 14|4
Basisschool 15
Bateson, Gregory 43, 210
Bauer, Joachim , 195
Behoeften van kinderen 20
Beloning 18
Berger, J. 210
Beslissingen 1, 6, 8, 10, 11, 13, 14, 17, 31, 32, 39
Beslissingen in het belang van de kinderen 11
Betrapt worden 18, 33|3, 34
Betrokkenheid 15
Beudels , Wolfgang 168
Bevoegdheden van de partners 14
Biddulph, Steven 197
Blik, bezorgde 26|3
Blik van waardering 26|5
Blik, teleurgestelde 26|3
Boeken 24
Boos zijn 10, 11, 13, 14, 27, 29-32, 37
Bosch, Ingeborg 182
Boulimia 118
Broer/zus 5, 9, 21, 26, 39
Brutaliteit 6, 18
C
Capaciteiten van het kind 18|3
Coelho, Jennifer 119
Collett, Peter 38
Communicatiewetenschap 210
Compernolle, dr. Theo 42, 144, 212
Conflicten 5, 29-31, 32
Conflicten tussen broers en zusters 30|1
Constructivisme 210
Contact 20, 25, 26, 27, 32, 34
Contact, betekenis van het 26|7
Contact, verbaal 26|6
Contactbehoefte 30|2
Crèche en basisschool 15
Crèche/kleuterschool 4, 13, 14, 15, 25, 27, 32
Crisis 1, 5, 22, 24, 32
D
Davidson, Jeff 124
Distantie, gezonde 39|4
Depressie 20|1, 39
Dodde, Nan 75
Desinteresse 18, 19
Dreigementen 11, 18, 21
E
Eenduidigheid 10, 11, 14, 32, 36, 37
Eerste kind 9, 21, 26, 39
Eerste levensjaar 20
Eigenwaarde, gevoel van 16, 19, 20, 22, 24-27, 30, 32, 34, 39
Erickson, Erik 31
Ervaring(en) 3, 5, 13, 18, 22, 24, 36
Eten 23
Eten, verkeerd 23|4
Eettafel 9|2
Eigendomsverhoudingen 34|1
Erickson, Erik 31,
Erickson, Milton H. 210
Erkenning 16, 18, 19, 26
Etnomethodologie 210
Ervaring (door schade en schande wijs worden) 3, 5, 13, 18, 22, 24, 36
Escalaties 30|4, 32, 36
Ethische waarden 19, 30, 33|5
Excuses 11, 34, 36, 37
F
Feiten, letten op de 21|3
Fantasieverhalen 33|2
Frustratie, 13, 28, 29
G
Garfinkel, H. 210
Geborgenheid en veiligheid 8, 10. 11, 13, 15, 20, 22, 24, 27
Geel, Victor van 38
Geheimen 4, 33
Gelijk halen 5, 13, 30, 38
Gelijkwaardigheid 9, 18, 31
Gescheiden ouders 9|3
Geslachtsspecifieke ontwikkeling 5, 19
Gesprekssituaties 9|4
Geste (gebaar) 6, 10
Gevoel van eigenwaarde 16, 19, 20, 22, 24-27, 30, 32, 34, 39
Geweld 5, 19, 29, 36
Gezinsoverleg 9, 18
Gilligan, S. 210
Glöckler, Michaela 210
Goebel, Wolfgang 210
Goffmann, F. 210
Gordon, Thomas 51, 185
Grens als bescherming 39
Grenzen, ervaring van 28
Grenzen te stellen, redenen om 12
Grenzen stellen op eerlijke wijze 16
Grenzen verkennen 3
H
Habermas, J. 210
Haley, Jay 43, 210
Harmonie, streven naar 1, 5, 35
Havo 74
Heidelbergse School 210
Huilen, 20, 25, 26, 29, 30, 32
Huiselijke taken 18|4
Huiswerk 15, 32, 39
Hulpbehoevendheid 20|2
Hulp en zelfhulp 20, 27|6
Humeur, een goed 39
Humor 4, 5, 19, 23, 31-33, 37, 39
Hüther, Gerald 195
Hyperactiviteit 27
Hypnotherapie 210
I
Identificatie 13, 21, 30, 36, 39
Identiteit 5|3, 9, 16, 19, 21, 22, 25
Ik, het 5|2
Ik–ben–heel–benieuwd-zinnen 20, 26, 37
Illusies 4, 31, 33, 39
Instemming 16, 18, 19, 26 Intensiteit 6, 10, 11, 28-30, 31, 32, 36
J
Jacobson, Edmund 201
Jackson, D. D. 210
Jaloezie 21, 26, 36
James, William 103
Jammeren 26
Jeugdige weerstand 5
Jeugdige leeftijd 4, 5, 8, 9, 12, 13, 18, 19, 22, 23, 24, 33-35
Jolles, Jelle 75
Journaal (nieuws) 24|6
K
Kalmte 5, 19, 39
Kamer 9|5
Kandel, Eric R. 195
Kibéd, M. Varga von 95
Kinderkamer 9, 32, 35
Kinderwereld versus volwassen wereld 19|2
Klagen 26
Kleuterschool/crèche 4, 13, 14, 15, 25, 27, 32
Köhler, Henning 210
Koppigheid 5, 6, 16, 18, 32
Kritiek 16, 18, 19, 22, 31, 39
L
Laing, R. D. 210
Levensgevoel (Daseinsgefuhl) 20, 25-27, 31, 32
Levensvragen 4, 31
Lichaamstaal 6, 10, 16, 19, 25-27
Lichamelijk contact 26|1
Liefde 20, 36|4
Liegen 6, 33, 34
Lips, Sarah 119
Lof 18, 21
Logische gevolgen laten werken 5, 18|1, 19, 22, 37
Luckmann, T. 210
Luhmann, N. 210
Luiheid 22, 31
M
‘Maar’-zinnen als vlucht uit de verantwoordelijkheid 17|3
Maatschappelijke aspect 1|4
Machtsspelletjes 11, 13, 32
Machtsspelletjes, stoppen van 32|6
Machtspelletjes, voorkomen van 32|8
Marwijk, Frank van 38
Mavo 75
Mead, G. H. 210
Media, omgaan met 24|8
Mediaconsumptie, overdreven 24|7
Meegevoel 13, 18, 21, 30, 39
Meegroeiende ontwikkeling 20
Mimiek 6, 10, 16, 19, 25-27
Mopperen 16, 22, 32, 39
Motivatie 12, 18
N
Naam, het noemen van de 26
Negende levensjaar 6, 22, 24, 25, 27, 33
Niet-boze opvoedende maatregelen 37
Nieuwsuitzendingen 24
Non-verbale manier van uitdrukken van een vastbesloten volwassene 10|1
Normaliteit 33
O
Oefeningen voor ouders 34, 36
Onafhankelijkheid 5, 13, 21, 22
Overbelasting, bescherming tegen 24
Onderscheid 5|1
Ontspanning 30, 38, 39
Ontspanningsoefeningen 39|6
Oogcontact 6, 26|2, 32
Opvoeding wordt tijdelijk onzichtbaar 22|3
Opvoedingsdoelen 1|3, 3
Opvoedingstaak 1
Orde 9, 35
Oriëntatie 2, 7, 10, 14, 25, 27, 32, 33, 36
Overbelasting 9, 11, 21, 24, 36
Overeenstemming tussen ouders 14
Overprikkeling (teveel impulsen) 24, 27|2
P
Pardoen, Justine 126
Partnerschap 39|8
Patchworkgezinnen en gescheiden ouders 9|3
Perfectionisme 1, 19, 35, 38
Pfeiffer, dr. C. H. 124
Plaatsindelingen 9
Plassen 21, 28
Plichten 9, 18
Posities 9
Positieve strijd 14
Presentie 1, 11, 31, 32
Prijzen 18|6
Prikkelarme omgeving 24
Prikkels 24
Privileges 9, 19
Provoceren 4, 6, 11, 20, 25, 27, 29, 30, 31, 32
Puberteit 22, 34
R
Rauer, W. 210
Realiteit 33, 36
Rechter, spelen voor 30
Rechtvaardigheid 9, 17, 33
Rechtvaardiging(en) 10-12, 17, 29, 39
Reflectieve sociologie 210 Regelen en reguleren 1-3, 9, 14, 19, 22, 27, 32, 35, 37
Relatie met broertjes en zusjes 9|6
Rümke, H.C. 86
S
Samenwerking tussen ouders en externen 15
Satir, V. 210
Savater, Frenando, 14, 58
Scheldwoorden 4|1, 20
Schmidt, Gunther 210
School 15, 19 20, 27, 31
Schuldgevoel 8, 13, 14, 17, 21, 22, 32, 36
Schuldgevoel als alarmbel
36|2
Schuldgevoelens bij ouders 36
Schütz, A. 210
Seksualiteit 4|3
Serieusnemen 14, 18, 29
Shazer, S. de 210
Slapen 20, 21, 24, 34, 39
Sparrer, Insa 95
Speelgoed uitkiezen 24|2
Speeluurtje 32
Spelen i.p.v. van tv 24|3
Spitz, René A. 130
Spitzer, Manfred 195
Stelen 34
Stelen als symptoom 34|3
Stelen in de puberteit 34|5
Stem(gebruik) 6, 10, 26, 39
Stierlin, Helm 210
Stijlverschillen tussen vader en moeder 14
Straf(fen) 9, 11, 17, 18, 21, 27, 33, 39
Strategie van de volwassenen 25|1
Strategie van kinderen 25|2
27, 30, 32, 33, 39
Strategieën 4, 6, 25, 26, 27, 30, 32, 33, 39
Strategieën, onbewuste en bewuste 33|4
Strijd, positieve tussen ouders 14|1
Strijden 9, 14, 19, 24, 30, 33, 36
Symptomen 8, 11, 23, 24, 26, 27, 34, 38, 39
Systeem-gezinstherapie, 210
Systemen om te ordenen 9
T
Tafelschikking 9
Territorium, uitbreiding van het 35|1
Taboes 4
Tastzin 24, 25
Tekeergaan 20, 24, 27, 30, 32
Teleurstelling 4, 16, 19, 21, 24, 26
Televisiekijken 24
Terugslag 11, 21, 26
Teveel eten 23|3
Teveel verzorgen 22|1
Tijdplanning 39|3
‘Toch’-zinnen 20, 23, 30, 36
Tot een punt komen (beslissingen) 11
Tweede Fase 75
Tweelingen 9
V
Verantwoording 1, 8, 11, 14, 17-19, 36
Verbaal contact 26
Verhalen vertellen 24, 33
Verwachtingen, teleurgestelde 19|4
Veiligheid en geborgenheid 8
Verantwoordelijkheid 11
Verborgen boodschappen 6|2, 10
Verdriet 1, 4, 20, 22
Verlies 1, 5, 20, 21, 22, 25, 26, 33
Verlies van het gevoel nodig te zijn 20|6
Vermanen 64
Verontschuldiging 11, 34, 36, 37
Verschil tussen kinderen 5, 6
Verschil tussen ouders 14
Vertrouwen 9, 16, 17, 19, 20, 21, 22, 23, 26, 32, 37, 39
Vervroeging 24
Verwachtingen 19, 22, 39
Verwachtingen die niet bij de leeftijd horen 19|1
Verwachtingen t.o.v. kinderen 19
Verwennen 20|7, 21, 23
Verwijten 9, 22, 30, 31, 37
Verzorgen 20, 22, 39
Vieze woorden 4
‘Vliegen verjagen’ 31
Vmbo 75
Volwassene als rolpatroon 29|5
Volwassene in de rol van begeleider 30|3
Volwassene in de rol van conflictpartner 30|2
Volwassenen en hun eigen opvoeding 38
Volwassene, de onafhankelijke 13
Volwassene, motieven van de 13|1
Voorbeeld(werking) 19, 22, 23, 27, 29, 30, 33, 38
Voorkeur en tegenzin (bij het eten) 23|2
Vragen van provocerende kinderen 31|2
Vrede 1, 32
Vrees 19
Vrouwelijk – manlijk 1, 5
Vwo 75
W
Waardering 16|2
Waarnemingsstoornissen en hyperactiviteit 27
Waarom-vragen 5, 12
Waldorfpedagogiek 210
Waldorfschule 210
Wanorde 35
Wanorde op de kamer van het kind 35|3
Wat is ‘de waarheid’? 33|1
Watzlawick, Paul 43, 210
Weakland, J. W. 210
Weber, Gunthard 210
Weerstand 5, 6, 10, 13, 18, 19, 22, 23, 27, 34, 35
Wikken en wegen 11
Winter, dr. Micha de 58
Woede 11, 28, 29, 30, 31, 32
Woede die woede oproept (provoceren) 31
Woede, rol van de 29
Z
Zedenpreken 16, 17, 18, 30-33, 64
Zelfbedrog 4, 31, 33, 39
Zelfrespect 39|7
Zelfopvoeding 38, 39
Zelfstandigheid 5, 6, 21, 22
Zelfstandigheid en onzelfstandigheid in de puberteit 22
Zelfvervreemding 19, 24
Zin van het stellen van grenzen 2
Zinvolle reacties op provocaties 31|3
Zoetigheid 23|5
Zondeval 23
Zorgelijke blik 26