recensies

Op ontspannen wijze grenzen stellen

Een praktische gids ten behoeve van ouders en andere opvoeders voor het optimaal begeleiden van baby’s tot pubers.

Ons eigen lichaam begeleidt ons bij elke stap die we zetten en onbewust nemen we dat waar, als we onze benen over elkaar slaan of met onze hand ons hoofd aanraken. Dit gevoel van eigen lichamelijke en geestelijke identiteit ontwikkelt zich in de puberteit. Wij kunnen ons nauwelijks voorstellen dat kleine kinderen dat levensgevoel van er te zíjn nog niet hebben.

Om dat levensgevoel te kunnen ervaren zoeken kinderen contact met volwassenen want zonder dit gevoel worden ze bang en voelen zich onveilig. Als de volwassenen deze aandacht niet aan kinderen geven, nemen ze het zekere voor het onzekere en gaan ze provoceren. Contact verzekerd en deze aandacht geeft het kind de zekerheid dat het bestaat.

Dit is de basisgedachte achter het boek Liefdevol opvoeden, een kunst van opvoedingsconsulente en communicatiedeskundige Eva Kessler.

Ze vraagt begrip voor de manier waarop kinderen denken, voelen en handelen en maakt duidelijk aan ouders en andere opvoeders waarom zowel grensoverschrijding als het stellen van grenzen nuttig zijn. Zij doet dit aan de hand van thema’s zoals weerstand en provocatie. Ze maakt duidelijk waarom heldere beslissingen nodig zijn. Met redenen omkleed geeft Kessler aan hoe je vanuit die beslissingen tot het stellen van gerechtvaardigde, eerlijke en werkbare grenzen komt. Dit doet zij zowel vanuit het perspectief van het kind als dat van de volwassene.

De communicatie-wetenschapper weet waarover zij spreekt. Al 15 jaar adviseert zij ouders, opvoeders, leraren, artsen en psychologen.

Eva Kessler benadrukt dat geen enkel kind zijn ouders opzettelijk wil ergeren. Een klein kind dat weerstand biedt bij het aankleden, het kind dat stoort in de klas, de puber die liegt – al deze kinderen zoeken maar één ding: contact met de volwassene. In het perspectief van de kinderen reageren de volwassenen met woede of zelfs met contactbreuk: de moeder die haar kind boos de rug toekeert, de docent die de leerling de klas uitstuurt. In al deze gevallen voelt het kind zich onbegrepen.

Maar in plaats van te straffen, adviseert Eva Kessler, vanuit de psychologische en pedagogische inzichten van Rudolf Dreikurs, om de ‘logische gevolgen te laten werken’. Kinderen moeten leren van hun ervaringen en ouders moeten terughoudend zijn met hun goede raad.

Met veel verschillende praktijkvoorbeelden put Eva Kessler uit haar ruime ervaring. Of het nu om woede-aanvallen, conflicten tussen broers en zussen gaat, of om het weigeren van eten, de puinhoop op de puberkamer, hyperactiviteit, slaapproblemen, liegen of stelen, schuldgevoelens van ouders, de relatie tussen partners of de twijfelende moeder, steeds tovert zij een goede oplossing uit de hoed.

De vele makkelijk te onthouden tekeningen van poppetjes en grafieken, die situaties uitbeelden, ondersteunen de adviezen van de auteur doordat zij de typerende reacties van opvoeders én de oplossingen die de schrijfster in gedachte heeft, aanschouwelijk maken voor de lezer. In een korte maar krachtige afsluiting worden de ideeën nogmaals op basis van steekwoorden samengevat. Hierdoor kunnen ouders en opvoeders de waardevolle tips in een oogopslag voor de geest halen.

Misschien was het beter geweest om de cruciale hoofdstukken over het levensgevoel en de noodzaak van contact aan het begin te plaatsen.

Ondanks dit kleine bezwaar lukt het Eva Kessler om het zinloze gedrag van opvoeders op te sporen en alternatieven aan te dragen waardoor de relatie tussen kinderen en ouders duurzaam verbeteren kan. Met andere woorden, een zeer aanbevelenswaardige gids voor ouders en andere opvoeders, van baby tot puber!

Nog een tip van de deskundige voor alle ouders: Een beetje humor, een snuifje beheerstheid gemengd met lankmoedigheid doen wonderen!

Heike Pfirrmann

is afgestudeerd bioloog en journalist. Als moeder van twee zoons (van 6 en anderhalf jaar) kon zij meteen met Eva Kesslers tips aan de slag.

Amstelveens Nieuwsblad >

Reformatorisch Dagblad >